(1980-2014)
- Tezler:
Bahtiyar-name. İndeks (T-Z). İstanbul, 1980. IV+103 s. (İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, T. 2136). (Lisans).
BAK<< Uygurca Altun Yaruk. Giriş, metin ve dizin. Ankara, 1994. 911 s. (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu yayınları: 607). (Doktora).
- Kitaplar:
OKU<< Macintosh’ta dil çalışmaları için Cibakaya 6.2. Program kullanma kılavuzu. İstanbul, 2002. 23 s. (Fotokopi ile çoğaltma).
BAK<< Uygur harfli Rızvan Şah ile Ruh-afza hikâyesi. Giriş, tıpkıbasım, metin, çeviri, notlar ve dizinler. Ankara, 2008. 216 s. (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu yayınları: 930).
- Araştırmalar:
Yahya Kemal’e ait belgeler. Doğumunun 100. yılında Yahya Kemal Beyatlı. İstanbul, 1984, 199-209.
Yahya Kemal Beyatlı’nın mektuplarının bibliyografyası. Doğumunun 100. yılında Yahya Kemal Beyatlı. İstanbul, 1984, 235-240.
OKU<< Türkçenin yazım kılavuzu üzerine düşünceler. Acun. Türkçenin gücü. 1, Ağustos 1993, 5-6.
OKU<< Orhun Türkçesinin tek heceli muhtemel kelimeleri. Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 2, 1994, 121-140.
OKU<< Dil ne zaman araç, ne zaman amaç olmuştur / olmalıdır? 99 soruda Türkçe kültürü. İstanbul, 1994. 27-29.
OKU<< Yakut Türkçesi nasıl bir dildir? 99 soruda Türkçe kültürü. İstanbul, 1994. 61-63.
OKU<< Türkçedeki ses değişiklikleri nelerdir? 99 soruda Türkçe kültürü. İstanbul, 1994. 102-104.
OKU<< Fiilimsi nedir? 99 soruda Türkçe kültürü. İstanbul, 1994. 143-145.
OKU<< Fiillerde kip nedir? 99 soruda Türkçe kültürü. İstanbul, 1994. 145-146.
OKU<< “Cibakaya” adlı bilgisayar programının dil çalışmalarına yapabileceği katkılar. Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 4, 1995, 105-119; Türk dili. 530, Şubat 1996, 298-304.
OKU<< Köl Tigin yazıtının güneydoğu yüzünde taygun mu yoksa ataygun mu okunmalı? İlmî araştırmalar. 6, 1998, 171-179.
OKU<< Dilekçe. Türk dili kitabı. Ed. Gülden Sağol Yüksekkaya. İstanbul, 2006. 286-289.
OKU<< Özgeçmiş. Türk dili kitabı. Ed. Gülden Sağol Yüksekkaya. İstanbul, 2006. 289-292.
- Değerlendirmeler:
OKU<< (Nadejda N. Kurpeşko Tannagaşeva-Şükrü Halûk Akalın: Şor sözlüğü. Adana, 1995. VII+141 s. (Türkoloji araştırmaları: 2, Sözlük dizisi: 1. ISBN 975-8018-01-9)). Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 4, 1995, 284-288.
OKU<< (János Eckmann: Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi üzerine araştırmalar. (Yayıma hazırlayan: Osman Fikri Sertkaya). Ankara, 1996. XVIII+438 s. (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu yayınları: 635. ISBN 975-16-0785-5)). Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 5, 1996, 161-163.
OKU<< (Osman Fikri Sertkaya: Göktürk tarihinin meseleleri. Probleme der köktürkischen Geschichte. Some Problems of Köktürk History. Ankara, 1995. XVI+360 s. (Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yayınları: 131, Seri: IV, Sayı: A. 40. ISBN 975-456-070-6)). Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 5, 1996, 168-172.
- Çeviriler:
OKU<< Gerard Clauson: Erken Türkçede yabancı unsurlar. Türklük araştırmaları dergisi. 8, 1997, 109-118.
OKU<< Talat Tekin: Köktürkçe büntegi üzerine. Türk kültürü incelemeleri. 12, 2005, 205-208.
- Haberler:
Gyula Németh doğumunun yüzüncü yıl dönümünde anıldı. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bülteni, 17, 1991, 26-27. (İmzasız)
OKU<< Uluslar arası Sibirya konferansı. İstanbul, 2-4 Nisan 1996. Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 5, 1996, 178-180.
OKU<< Üçüncü uluslar arası Türk dili kurultayı. Ankara, 23-27 Eylül 1996. Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 6, 1996, 232-239.
OKU<< Osman Fikri Sertkaya 50. yaşında. Türk dili. 537 (Eylül 1996), 1996, 352-357; Filolokiya meseleleri (VII Burahilis). Voprosy Filologii (VII Vypusk). Osman Fikri Sertkaya’ya 50 yıl armağanı. Bakı, 1996. 5-11. («Örnek» neşriyyatı) (Azerbaycan Türkçesi)
OKU<< Prof. Dr. Özcan Başkan’ın ardından. Türk dili. 553, Ocak 1998, 86-87.
OKU<< Uluslar arası Dede Korkut sempozyumu yapıldı. Türk dili. 577, Ocak 2000, 103.
- Bildiriler:
OKU<< Evliya Çelebi’de geçen bir yer adı hakkında. Evliya Çelebi semineri. İstanbul, 28-29 Eylül 1987. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Uygulama ve Araştırma Merkezi). Yayını: Türklük araştırmaları dergisi. 4, 1989, 235-247.
OKU<< İslami devreye ait Uygur harfli yeni bir eser: Rızvan Şah ile Ruh-Afza Hikâyesi. Üçüncü uluslar arası Türk dili kurultayı. Ankara, 23-27 Eylül 1996. (Türk Dil Kurumu). Yayını: Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi. 6, 1996, 117-121. 3. uluslar arası Türk dil kurultayı 1996. Ankara, 1999. 653-657.
OKU<< Türk sözlük sistemi üzerine iki not. Sözlük bilimi sempozyumu. Gazimagusa, 20-23 Mayıs 1999. (Doğu Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ile Türk Dil Kurumu). Yayını: Doğu Akdeniz Üniversitesi uluslar arası sözlükbilim sempozyumu bildirileri. 20-23 Mayıs 1999, Gazimagusa. Haz. Nurettin Demir-Emine Yılmaz. Gazimagusa, 2001. 83-89.
OKU<< Çocuk dilindeki atta kelimesi üzerine. Dördüncü uluslar arası Türk dili kurultayı. Çeşme, 25-29 Eylül 2000. (Türk Dil Kurumu). Yayını: IV. uluslararası Türk dili kurultayı bildirileri. 2. 24-29 Eylül 2000. Ankara, 2007. 1015-1018.
OKU<< Irk Bitig’de falcılık. Gizli diller. İstanbul, 14-15 Nisan 2005. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi). Yayını: Kültür tarihimizde gizli diller ve şifreler. Ed. Emine Gürsoy Naskali-Erdal Şahin. İstanbul, 2008. 359-368.
OKU<< Tasdik ve ret gerektiren olumsuz soruların cevabı olarak “evet” ve “hayır”ın kullanımı. Uluslar arası dil, yazın, deyişbilim sempozyumu. İstanbul, 24-25 Haziran 2005. (Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yabancı Diller ve Türkçe Eğitimi Bölümü). Yayını: Dilbilim, dil öğretimi ve çeviribilim yazıları. Haz. Cemal Yıldız-Latif Beyreli. Ankara, 2006. 112-116.
OKU<< Türk dünyasının ortak değeri olarak Atsız’ın Bozkurtlar romanı. Uluslararası Türk dünyası kültür kurultayı. İzmir, 9-15 Nisan 2006. (Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü). Yayını: I. uluslararası Türk dünyası kültür kurultayı. 9-15 Nisan 2006. Çeşme-İzmir. Bildiri kitabı III. Ed. Fikret Türkmen-Gürer Gülsevin. Ankara, 2007. 1289-1291.
OKU<< Bilgisayarla sözlük yapımı. Türk dünyası ekonomi, bilişim ve dil bilimi forumu. Bişkek, 14-19 Kasım 2006. (Dış Ticaret Müsteşarlığı, Manas Üniversitesi, TİKA ve Türk Dil Kurumu). Yayını: Yeni Türkiye, 55, Kasım-Aralık 2013, 1366-1368.
OKU<< Kıbrıs ağız sözlükçülüğü. Kıbrıs dosyası sempozyumu. Lefkoşe, 15-16 Mayıs 2008. (Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü). Yayını: Turkish Studies. 8/9, 2013, 81-84.
OKU<< Somak ve somurtmak kelimeleri üzerine. VI. uluslararası Türk dili kurultayı. Ankara, 20-25 Ekim 2008. (Türk Dil Kurumu). Yayını: VI. uluslararası Türk dili kurultayı bildirileri 20-25 Ekim 2008. 2749-2752. (PDF)
OKU<< Türkçede kelime çekiminde tabanın değişmesi ve Türkçenin öğretiminde yarattığı sorunlar. 8. dünyada Türkçe öğretimi. Türkçeyi yabancı dil olarak öğretenler zirvesi. Ankara, 6-8 Mart 2009. (Ankara Üniversitesi Tömer). Yayını: Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yeni çalışmalar. 8. dünyada Türkçe öğretimi sempozyumu bildirileri. 6-7 Mart 2009, Ankara. Haz. N. E. Uzun-M. E. Gökmen-C. Kurt. Ankara, 2010. 199-201.
Hüseyin Karatay’ın Kıbrıslı romanında Kıbrıs Türk varoluş mücadelesi. Kıbrıs Türk varoluş mücadelesinin edebiyata yansıması. Gazimagusa, 14-15 Mayıs 2009. (Doğu Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü).
OKU<< Dîvânu Lugâti’t-Türk Araplara Türkçeyi öğretmek için mi yazıldı? III. Uluslararası türkoloji kongresi. Ortak dil, tarih ve alfabe oluşturma sürecinde geçmişten geleceğe türkolojinin meseleleri. Türkistan, 18-20 Mayıs 2009. (Ahmet Yesevi Uluslar arası Türk-Kazak Üniversitesi). Yayını: III. Uluslar arası türkoloji kongresi. Ortak dil, tarih ve alfabe oluşturma sürecinde geçmişten geleceğe türkolojinin meseleleri. Türkistan, 2009. 145-148.
OKU<< Kutadgu Bilig’den kaynaklanan Okan adı hakkında. Doğumunun 990. yılında Yusuf Has Hacib ve eseri Kutadgu Bilig. Uluslararası bilgi şöleni. İstanbul, 26-27 Ekim 2009. (İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ve Türk Dil Kurumu). Yayını: Doğumunun 990. yılında Yusuf Has Hacib ve eseri. Kutadgu Bilig bildirileri. 26-27 Ekim 2009. Ankara, 2011. 317-324.
OKU<< Orhon yazıtlarının dikilişiyle ilgili yeni sorunlar. I. uluslararası uzak Asya’dan ön Asya’ya eski Türkçe bilgi şöleni. Afyonkarahisar, 18-20 Kasım 2009. (Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü ve Türk Dil Kurumu). Yayını: I. uluslararası uzak Asya’dan ön Asya’ya eski Türkçe bilgi şöleni. Afyonkarahisar, 2010. 135-141.
OKU<< Bilgisayarla kelime yapımı. 2. uluslararası dünya dili Türkçe sempozyumu. Girne, 9-11 Aralık 2009. (Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi).
İlhan Çeneli’nin bitmemiş Kırım Tatarcası sözlüğü hakkında. II. uluslararası Türk dünyası kültür kongresi. Çeşme-İzmir, 19-25 Nisan 2010. (Ege Üniversitesi Türk dünyası Araştırmaları Enstitüsü ve Türk Dil Kurumu).
OKU<< Köktürkçe idi oksuz üzerine. III. uluslararası türkiyat araştırmaları sempozyumu. Ankara, 26-29 Mayıs 2010. (Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ve Türk Dil Kurumu). Yayını: III. uluslararası türkiyat araştırmaları sempozyumu 26-29 Mayıs 2010. Bildiriler kitabı. Ed. Ülkü Çelik Şavk. Cilt 1. Ankara, 2011. 463-467.
OKU<< Oğuz Kağan’ın öldürdüğü hayvan hakkında. Dede Korkut ve geçmişten geleceğe Türk destanları uluslararası sempozyumu. Lefkoşe, 25-28 Ekim 2010. (Türksoy ve Yakın Doğu Üniversitesi). Yayını: “Dede Korkut ve geçmişten geleceğe Türk destanları” uluslararası sempozyumu bildiriler kitabı. 77-80.
OKU<< Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde gramer sırası sorunu. 9. uluslararası dünyada Türkçe öğretimi; çağdaş Türk yazı dillerinin öğretimi sempozyumu. Bişkek, 12-14 Mayıs 2011. (Ankara Üniversitesi Tömer ve Manas Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu).
OKU<< Eski Uygurcada birkaç imla sorunu. Uluslararası eski Uygurca araştırmaları çalıştayı. Beşbalıklı Şingko Şeli Tutung anısına. Ankara, 4-6 Haziran 2011. (Türk Dil Kurumu).
OKU<< “Bir varmış, bir yokmuş…” üzerine dilsel bir yaklaşım. VIII. milletlerarası halk kültürü kongresi. İzmir, 21-24 Kasım 2011. (Kültür Bakanlığı).
OKU<< Köktürkçe teñri teg teñri yaratmış ibaresi üzerine. 7. uluslararası Türk dili kurultayı. Ankara, 24-28 Eylül 2012. (Türk Dil Kurumu).
OKU<< Eski Uygurca örneğinde Türkçenin dil içi çeviri sorunları üzerine. III. uluslararası tercümanlık ve geleceği sempozyumu. Bişkek, 8-9 Kasım 2012. (Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu Mütercim Tercümanlık Bölümü).
OKU<< Orta Türkçe töne kün üzerine. VIII. milletlerarası türkoloji kongresi. İstanbul, 30 Eylül-04 Ekim 2013. (İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi).
- Konferans, seminer, konuşma, röportaj:
OKU<< Türkçe metin yayınındaki sorunlar. Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşe. 19 Nisan 1999. Yayını: Türkçe metin yayımcılığının birkaç sorunu. Türk dili, 580, Nisan 2000, 308-313.
Göktürkçe nasıl bir dildir? Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 4 Mart 2005.
Atsız’ın Bozkurtlar romanı. Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 6 Mayıs 2005.
Atsız’ın Türk dili üzerine görüşleri. Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 31 Mart 2006.
Türkçenin gücü. Bursa valiliği. 4 Mayıs 2006; Çanakkale valiliği. 11 Mayıs 2006.
OKU<< Konuşulan Türkçenin kullanım sorunları. (Konuşan: M. Güvenç Kavak). Yeni meşaleciler, 1-2, Ocak-Şubat 2007, 13-15.
Türkçenin başlangıcı. Girne Amerikan Üniversitesi, Girne. 18 Nisan 2007.
Harf devrimi. Girne Amerikan Üniversitesi, Girne. 28 Kasım 2007.
Türkçenin sınırları. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimagosa. 18 Nisan 2008.
Türkçenin geleceği. Girne Amerikan Üniversitesi, Girne. 25 Eylül 2008.
Dîvânu Lugâti’t-Türk. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Gazimagosa. 19 Aralık 2008.
Atsız yaşasaydı… Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 18 Aralık 2009.
3 Mayıs. Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 30 Nisan 2010.
Bozkurtlar romanı ekseninde Atsız’ın edebiyatçı kişiliği. Kadıköy Türk Ocağı, İstanbul. 10 Aralık 2010.
Atsız’ın düşünsel temelleri. Ardahan Üniversitesi, Ardahan. 18 Ocak 2014.
Türkçenin geleceği. Ardahan Türk Ocağı, Ardahan. 8 Nisan 2014.
Atsız’ın Bozkurtlar romanı. Ardahan Üniversitesi, Ardahan. 11 Aralık 2014.
- Tez danışmanlığı:
9.1. Yüksek lisans:
Nesrin Tanbaşı: Osmanlıca bir Seyfü’l-Müluk hikâyesi. İstanbul, 1996. 110 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Abdurrahman Bilgin: Keyhusrev ve Gustasb hikâyesi. İstanbul, 2001. 266 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Firdaous Şenoğlugil: Türkçede fiil çekim sistemi ve bunun Moğollara öğretimi. İstanbul, 2002. XI+176 s. (Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
Elif Topaloğlu: Tercüme-i Tefsîr-i Ebü’l-Leys es-Semerkandî. Nisâ suresi. (Metin-sözlük-tıpkıbasım). İstanbul, 2003. XIII+411 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Fatma Taşçı: Osmanlıca bir Rıdvan Şah ile Ruhefza hikâyesi. Giriş, metin, çeviri, dizin ve tıpkıbasım. İstanbul, 2004. 109 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Yahya Küçük: Uygurca Altun Yaruk’a ait 50 belge. [1-50]. İstanbul, 2003. 179 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Ayhan Tergip: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. [51-100]. İstanbul, 2003. 179 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Alpay Sarıyıldız: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (101-150). İstanbul, 2004. 190 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Murat Elmalı: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (151-200). İstanbul, 2004. 199 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Yıldız Soydan: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (201-250). İstanbul, 2004. 201 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Ümit Özgür Demirci: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (251-300). İstanbul, 2004. 195 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Gürşat Polat: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (301-350). İstanbul, 2004. 178 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Gökhan Kütükçü: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (351-400). İstanbul, 2004. 180 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Yusuf Savaşçı: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (401-450). İstanbul, 2006. VI+212 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Mithat Usta: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (451-500). İstanbul, 2005. 201 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Şenol Korkmaz: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (501-550). İstanbul, 2005. 233 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Abdurrahman Seymen: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (551-600). İstanbul, 2011. IV+193 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Emel Topçu: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (601-650). İstanbul, 2011. XVII+188 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Bilal Gül: Rızvan Şah ile Ruh-afza Hikâyesi (Laleli, 1698). Giriş, metin, çeviri, dizin ve tıpkıbasım. İstanbul, 2011. 133 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Muammer Yücal: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (651-700). Ardahan, 2014. XXIV+197. (Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Tülin Ayşe Koç: Uygurca Altun Yaruk’a ait belgeler. (701-750). Ardahan, 2014. IX+206. (Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
9.2. Doktora:
Elmira Kaljanova: Uygurca Dışastvustik. (Giriş-metin-çeviri ve tıpkıbasım). İstanbul, 2005. VII+175 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
Şenol Korkmaz: Eski Anadolu Türkçesine ait bir manzum hikâye mecmuası. (İnceleme-metin-çeviri-dizin ve tıpkıbasım). İstanbul, 2012. XVI+1293 s. (Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü).
- Yayın danışmanlığı:
10.1. Yayın kurulu üyeliği:
Bir. Türk dünyası incelemeleri dergisi (1994-1997) (İstanbul).
10.2. Hakemlik:
Bilig. Türk dünyası sosyal bilimler dergisi (Ankara).
İlmî araştırmalar dergisi (İstanbul).
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk dili ve edebiyatı dergisi (İstanbul).
İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat mecmuası (İstanbul).
Türk kültürü incelemeleri dergisi (İstanbul).
Türklük bilimi araştırmaları (Niğde).
- Dersler:
Lisans: Dil bilimi, Türk diline giriş, dil bilgisi, Köktürkçe, Uygurca, Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça, Çağatayca, Eski Türkiye Türkçesi, Orta Türkiye Türkçesi, Türkmence, Özbekçe.
Lisansüstü: Köktürkçe, Uygurca, metin yayıncılığı, dil içi çeviri.
- Bilgisayar programları.
Cibakaya.
Ters dizici.